Zoekpictogram

Varkens zijn van nature intelligente dieren. Ze zijn nieuwsgierig en speels. Ze wroeten graag in de aarde op zoek naar voedsel. En ze rollen door de modder om af te koelen of om parasieten kwijt te raken. Dit natuurlijke gedrag is bijna onmogelijk voor varkens in de vee-industrie. Daar leven ze meestal in overvolle, vuile stallen zonder stro. De zeugen, vrouwelijke varkens, staan zelfs een groot deel van hun korte leven vast tussen stalen stangen.  

De huidige varkenshouderij

Varken in de vee-industrie
Varken in de vee-industrie

Jaarlijks worden er wereldwijd 1,3 miljard varkens geslacht. Bijna de helft van deze varkens wordt gefokt in het oosten van Azië, met name in China. Dan volgen de Europese Unie, Noord-Amerika, Vietnam en Brazilië. De meeste varkens worden vetgemest voor hun vlees, een kleiner aantal wordt gebruikt voor de voortplanting. In ontwikkelingslanden worden varkens nog wel eens in vrije-uitloop systemen gehouden, maar wereldwijd leeft meer dan de helft van de varkens in de intensieve veehouderij.

Varkens zijn intelligent en actief

Varkens hebben altijd al een slechte reputatie gehad. Een minder bekende kwaliteit van deze dieren is echter hun intelligentie. Varkens kunnen zelfs luisteren naar hun naam, op commando kunstjes vertonen en computerprogramma’s leren bedienen. Zo kun je een varken meer leren dan een hond. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat varkens in de natuur zeer actief zijn. Ze besteden 75 procent van hun tijd aan het zoeken naar voedsel en het onderzoeken van hun omgeving.

Varkens zijn zeer intelligente dieren, ze hebben een
prikkelende en stimulerende omgeving nodig.

Het leven van varkens in de vee-industrie

In de vee-industrie staan varkens in volle, kale en vaak vuile stallen. Ze staan op een vloer van beton, staal of plastic met roosters of spleten. Ze hebben geen stro om in te wroeten en ze komen vrijwel nooit buiten. Om ze rustig te houden, staan ze het grootste deel van de dag in het donker. Volgens de huidige, Europese regels hoeft een varken van 100 kilo niet meer dan één vierkante meter oppervlak te hebben. Voor lichtere, jongere varkens is de ruimte nóg beperkter. De Europese wet verplicht boeren stro of ander vergelijkbaar materiaal te geven aan de dieren om hun natuurlijke gedrag te kunnen uiten. De meeste boeren houden zich echter niet aan dit voorschrift.

Film: Varkens in de vee-industrie in Europa

Het lot van zeugen 

Zeugen in de vee-industrie moeten zoveel mogelijk biggen ’produceren´. Ze krijgen iets meer dan twee nesten per jaar, tien tot twaalf biggen per nest. Na verloop van tijd raakt hun lichaam uitgeput. Ze worden niet zo snel meer zwanger en hun poten zijn beschadigd door het leven op de harde stalen of betonnen vloer. Veel langer dan twee à drie jaar gaan deze industriezeugen niet mee. Terwijl varkens wel twintig jaar oud kunnen worden.

Zeugenstal

De meeste zeugen worden gedurende hun 16,5 week durende zwangerschap afzonderlijk in zogenaamde ligboxen gehouden. Een ligbox is een metalen kooi of stal, die zo klein is dat de zeug zich niet eens kan omdraaien. Er is geen stro en er is geen interactie mogelijk met andere zeugen. De dieren blijven in de ligbox, zwangerschap na zwangerschap.

De schadelijke effecten van ligboxen

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de ligboxen lichamelijke en geestelijke problemen kunnen veroorzaken. Kreupelheid door zwakkere botten en spieren, schaafwonden, hartproblemen en problemen bij de ontlasting zijn veelvoorkomende problemen. Ligboxen veroorzaken ook abnormaal gedrag, zoals het voortdurend bijten in de stalen stangen. Zeugen die in ligboxen leven, vertonen regelmatig symptomen van depressie.

Vanaf 2013 mogen deze ligboxen in Europa alleen nog maar gedurende de eerste vier weken van de zwangerschap gebruikt worden (In Nederland alleen gedurende de eerste vier dagen). EFSA, de Europese autoriteit voor voedselveiligheid heeft echter geconcludeerd dat het houden van zeugen in ligboxen gedurende de eerste vier weken van de zwangerschap ook schadelijk is voor hun welzijn en gezondheid.

 

Film: Omstandigheden in een ligbox

Kraamhokken en biggen

In natuurlijke omstandigheden bouwt een zeug zo'n twee dagen voordat de biggen ter wereld komen een nest van gras, takken en bladeren. In de vee-industrie is dat niet mogelijk. De zeug wordt kort voor de bevalling in een kraamhok gezet. Opnieuw staat ze vast tussen stalen stangen, maar nu is er extra ruimte voor de biggen. Deze constructies worden gebruikt om te voorkomen dat zeugen op hun biggen gaan liggen en hen dood drukken.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt echter dat de sterfte in kraamafdelingen zonder stalen stangen niet hoger hoeft te zijn. De zeug blijft in het kraamhok totdat de biggen worden weggehaald als ze drie of vier weken oud zijn.

Film: Omstandigheden in een kraamhok

Pijnlijke ingrepen bij biggen

In de vee-industrie werpen zeugen zo veel biggen, dat ze niet altijd genoeg melk hebben voor al hun biggen. Biggen vechten met elkaar om de beste speen en op die manier verwonden ze zichzelf en hun moeder nog wel eens. Daarom worden vaak de hoektanden van de biggen gevijld of geknipt. Dit wordt meestal uitgevoerd zonder verdoving en veroorzaakt veel pijn.

Let op: deze beelden kunnen schokkend zijn.

Film: De tanden van een big worden geknipt.

Castratie

Elke dag worden er in de EU ongeveer 250.000 biggen gecastreerd. Deze ingreep is zeer pijnlijk, maar meestal wordt de castratie zonder verdoving uitgevoerd. In Noorwegen is castratie vanaf 2009 verboden en in Zwitserland mogen biggen vanaf dat jaar niet meer zonder verdoving gecastreerd worden. Ierse en Britse biggen en de meerderheid van de Spaanse en Portugese biggen worden niet gecastreerd. In Nederland komt castratie steeds minder voor. Worden de biggen toch gecastreerd, dan moeten ze verdoofd worden met gas. Ook dat veroorzaakt stress.

Biggenstaarten worden afgeknipt

Door gebrek aan stro en ander natuurlijk materiaal kunnen de dieren hun natuurlijk gedrag niet uiten. Uit verveling en frustratie gaan ze in elkaars staart bijten. Om te voorkomen dat ze elkaar te grote verwondingen toebrengen worden de staarten van bijna alle biggen afgeknipt. Volgens de Europese wet mag dit niet standaard gebeuren, maar een rapport van de EFSA uit 2007 meldt dat 90% van de biggenstaarten in Europa geknipt wordt. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat de correcte manier om staartbijten tegen te gaan niet staartknippen is, maar de varkens in goede omstandigheden te houden.

Wat vinden wij?

Meer weten over varkens?

Wij bevelen de volgende rapporten aan:

Film: Zeug en haar biggen op een vrije uitloop boerderij in Engeland

 

Globe

Je gebruikt een verouderde browser die wij niet ondersteunen. Upgrade je browser om je ervaring en de beveiliging te verbeteren.

Als je hier nog vragen over hebt neem dan contact met ons op via info@ciwf.nl. We streven ernaar om binnen twee werkdagen te reageren. Vanwege de grote hoeveelheid correspondentie die we ontvangen, kan het echter af en toe iets langer duren. Als je vraag dringend is, kun je ook telefonisch contact met ons opnemen via +31 (0)24-3555552 (we zijn bereikbaar van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur).