15-1-2013

BLOG: Geert Laugs - 15 januari 2013

Hebben ingenieurs de oplossing?

Wanneer hebt u voor het laatst eten weggegooid? Of doet u dat nooit? Na het nieuws van deze week vind ik dat moeilijk te geloven. 30 tot 50% van het voedsel dat op aarde geproduceerd wordt komt namelijk nooit in de mond van een mens terecht. Dat is de schokkende conclusie van een rapport dat werd gepubliceerd door het Britse Instituut voor Mechanical Engineering.

Het rapport laat zien dat de verspilling al direct na de oogst begint. Maar ook tijdens de opslag en het transport van voedsel gaat veel verloren. Om maar te zwijgen over alle etenswaar die al in de supermarkt wordt weggegooid, alleen omdat ze over datum is. U en ik weigeren deze producten immers te kopen, maar zelf laten we ons ook niet onbetuigd. Samen gooien we bijvoorbeeld heel veel bruikbare restjes weg.

Aan deze schokkende opsomming wil ik nog iets toevoegen: er is namelijk ook voedsel dat alleen al door de manier waarop het geproduceerd wordt enorm bijdraagt aan de verspilling. Ik doel hier op vlees. Dat is meestal afkomstig uit de intensieve veehouderij. Om dat goedkope bulkvlees te produceren worden miljarden dieren gevoerd met graan en soja. Gewassen die ook prima geschikt zijn voor consumptie door mensen. Vanuit het oogpunt van efficiënte productie zou dat nog te rechtvaardigen zijn als het voor mensen méér voedsel oplevert dan nodig is voor de vleesproductie. Dat is echter niet het geval: Om één kilo dierlijk eiwit te verkrijgen is gemiddeld 6 kilo plantaardig eiwit nodig. En: een derde deel van de graanoogst in de wereld wordt verwerkt tot veevoer. Als mensen dit graan zelf zouden eten, konden we er 3 miljard mensen mee voeden! Veefabrieken zijn, met andere woorden, omgekeerde voedselfabrieken. In plaats van voedsel te produceren, verspillen ze het en daarmee leggen ze ook nog eens een enorm beslag op de beschikbare landbouwgrond.

In hun rapport geven de auteurs haarscherp aan waarom we veel efficiënter met onze voedselproductie moeten omgaan. Waar veel onderzoekers wijzen op de verwachte groei van de wereldbevolking tot 9 miljard mensen in 2050, kijken zij verder vooruit. Dat we in 2075 9,5 miljard monden moeten voeden, is een voorzichtige schatting. De wereldbevolking zou ook tot 14 miljard mensen kunnen doorgroeien. Bovendien stijgt de vraag naar vlees niet alleen door de toename van de bevolking, maar ook door de stijgende welvaart in sommige werelddelen.

Ik ben de Britse ingenieurs dankbaar voor hun heldere rapport en ik gun hun sector van harte het graantje dat ze waarschijnlijk willen meepikken bij het oplossen van het probleem. Maar het is gevaarlijk onze hoop uitsluitend op de techniek te vestigen. We kunnen het wereldvoedselprobleem niet oplossen door verdere intensivering van landbouw én veehouderij. In plaats van de huidige, grondstoffen verspillende veehouderij moeten we kiezen voor een kleiner en echt duurzaam systeem. Een systeem dat voedingswaarde aan haar grondstoffen toevoegt, de omgeving niet vervuilt en natuurlijk veel diervriendelijker is.

Onze regeringen wacht een zware en moeilijke taak om dat voor elkaar te krijgen. Het goede nieuws is echter dat iedereen vandaag al kan beginnen aan de voedselrevolutie die nodig is om de wereldbevolking duurzaam te kunnen blijven voeden. Dat kan bijvoorbeeld door minder vlees te eten en natuurlijk ook door vanavond al geen restjes weg te gooien, maar ze te bewaren en opnieuw te bereiden!

Geert Laugs - Directeur Compassion in World Farming Nederland