Blog: Annemarie Brijder. Gepubliceerd op 02-09-2022 in het Nederlands Dagblad.
Niet alleen de veehouderij, maar ook de visserij moet dringend saneren. Minister Staghouwer presenteert plannen om de noodlijdende kottervisserijsector te redden door haar te verkleinen en te verduurzamen. Maar een van de belangrijkste voorwaarden voor een toekomstbestendige, duurzame visserij lijkt compleet te zijn vergeten: goed vissenwelzijn. De Nederlandse visserijsector dreigt de boot te missen als ze nu geen oog heeft voor vissen, de hoofdrolspelers in het verhaal.
De visserijsector verkeert in zwaar weer. Brexit, hoge brandstofprijzen, natuurbescherming, stikstofregels en windmolenparken zitten vissers in de weg. De kottervisserij, die met haar zware netten over de bodem schraapt, kan niet meer op dezelfde voet doorgaan, concludeert minister Staghouwer. En terecht. De bulldozer onder de vistechnieken rukt zonder enige selectie al het leven van de bodem en gebruikt daarbij problematisch veel brandstof. Ze is gewoonweg niet meer van deze tijd.
De oplossing wordt onder meer gezocht in zogenaamde ‘triple zero schepen’, die minder brandstof verbruiken, innovatieve vistechnieken gebruiken en die voor minder bijvangst zorgen. Heel goed natuurlijk, maar over het welzijn van de vissen die men vangt, wordt met geen woord gerept in de plannen. En dat is niet alleen merkwaardig, het is ook kwalijk en kortzichtig.
Consument wil beter vissenwelzijn
Want hoe kun je spreken van duurzaamheid als het gepaard gaat met ernstig dierenleed? Bij de huidige technieken worden dieren vaak lange tijd door het water getrokken en raken verdrukt in de netten. Dit leidt tot stress, verwondingen en soms de dood. Eenmaal aan boord worden ze doorgaans bij vol bewustzijn opengesneden of sterven een langzame verstikkingsdood op ijs. 1
Uit onderzoek blijkt dat veruit de meeste Nederlanders vinden dat het welzijn van vissen beter beschermd moet worden2. Ze zijn bovendien bereid daar meer voor te betalen. Maar de consument heeft momenteel geen keuze. Een stukje vis waarbij het welzijn geborgd is, ligt simpelweg niet in het supermarktschap, is niet bij de viswinkel te krijgen en ook niet in de horeca. Ook de bekende viskeurmerken, zoals MSC, hebben vrijwel geen oog voor vissenwelzijn.
De boot missen
Het onderwerp vissenwelzijn klimt rap op de politieke agenda in Brussel. De Europese Commissie werkt momenteel hard aan steviger dierenwelzijnsbeleid, inclusief voor vissen. Welzijn is inmiddels onderdeel geworden van de nieuwe Europese richtlijnen voor aquacultuur en het is slechts een kwestie van tijd voordat er ook voor wildvangst dierenwelzijnsregels komen. Ook in verschillende landen, waaronder Noorwegen, zijn er al veel initiatieven gaande op het gebied van vissenwelzijn.
Nederlandse vissers hebben in deze onzekere tijd van verandering een duidelijk toekomstperspectief nodig. Daar is iedereen het over eens. Maar Nederland dreigt nu de boot te missen als ze niet direct ook investeert in vissenwelzijn. Beter dierenwelzijn biedt bovendien kansen op betere kwaliteit en meerwaarde voor de visser. Het is economisch verstandig om niet af te wachten maar te anticiperen op nieuwe regels en maatschappelijke ontwikkelingen. Zo koos de eiersector destijds lang voor het Europees verbod op legbatterijkooien van kracht werd al voor omschakeling naar scharrel en had daarmee voordeel op andere landen. We moeten ervoor zorgen dat de Nederlandse visserij niet achter de feiten aanloopt, maar juist koploper wordt in duurzame, diervriendelijkere visvangst. De eerste stappen zijn de ontwikkeling en verplichtstelling van goede verdovingsmethodes voor alle vissoorten om het lijden bij de slacht te beperken en van vangstmethodes die dieren zo min mogelijk schaden. Samen met de sector dient de overheid zich hier sterk voor te maken.
Wij roepen het kabinet op te kiezen voor een werkelijk duurzame toekomst voor de visserijsector door oog te hebben voor de vissers, de consument en de vissen. In die toekomst vindt de consument vissen in de supermarkt die door Nederlandse vissers zijn gevangen met respect voor de natuur en waarbij het welzijn van de dieren zo goed mogelijk is geborgd.
Compassion in World Farming, Dierenbescherming, Dierencoalitie, Sea First, Vissenbescherming en Wakker Dier.
Annemarie Brijder, bioloog en campagneleider vissenwelzijn