De overgrote meerderheid van de Nederlanders (85%) wil een stop op de palingvisserij om de ernstig bedreigde diersoort te redden. Dat blijkt uit opinieonderzoek¹, dat wij hebben laten uitvoeren door een onafhankelijk bureau. Wij roepen de landbouwminister middels een brief en een petitie op tot een onmiddellijke stop op de palingvangst en de ‘palingkweek’, maatregelen waar ook internationale wetenschappelijke experts voor pleiten. Ook vragen we de minister zich in Brussel in te zetten voor een Europese stop op de palingvisserij, inclusief glasalen. Nederland is de grootste palingvisser én ‘palingkweker’ in de wereld en jaarlijks verantwoordelijk voor de vangst van honderdduizenden volwassen palingen en van miljoenen glasalen (jonge palingen) die in kwekerijen verdwijnen. De grote meerderheid van de ondervraagden (79%) geeft aan dit erg te vinden.

Tevens wil 79% actie van de overheid om het dier van uitsterven te redden. Omdat palingen niet in gevangenschap gekweekt kunnen worden, worden glasalen massaal gevangen om vetgemest en gedood te worden in Nederlandse kwekerijen. Een meerderheid van de ondervraagden maakt zich zorgen over het welzijn van de palingen in de kwekerijen: 76% geeft aan het erg te vinden dat palingen gehouden worden in omstandigheden waarbij ze veel stress ervaren en vrijwel geen ruimte hebben voor natuurlijk gedrag.

Annemarie Brijder, campagneleider vissenwelzijn CIWF Nederland:

Het is absurd dat Nederland nog altijd massaal jacht maakt op een bedreigde diersoort. We zouden het met panda’s moeten proberen. Om dit bijzondere dier te behouden voor toekomstige generaties moet de minister luisteren naar de wetenschap en naar de wens van de meerderheid van de Nederlanders: dus nú een stop op alle palingvangst en de ‘palingkweek’.”

Bereid te stoppen met paling eten

De kritieke situatie blijkt een reden voor mensen om minder paling te eten: de meerderheid van de mensen die wel eens paling eten, geeft aan de consumptie te willen minderen of stoppen (76%), met als belangrijkste redenen de status van ernstig bedreigd diersoort (76%) en de dierenwelzijnsproblemen in de kwekerijen (44%). Ook vinden de meeste mensen dat viskramen en restaurants, net zoals supermarkten, geen paling meer zouden moeten verkopen (59%). Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer de helft van de Nederlanders niet weet dat de paling ernstig bedreigd is (52%).

Wetenschappers slaan alarm en adviseren stop

Het gaat extreem slecht met de Europese paling en er is nog maar ongeveer 3% over van het aantal dat er in de jaren 70 zwom. Vooraanstaande internationale viswetenschappers van International Council for the Exploration of the Seas (ICES) slaan alarm en pleiten voor een algehele stop op de palingvangst, inclusief op glasalen. Naast de beroepsvisserij hebben ook illegale vangst, sportvisvangst, vervuiling en hindernissen in de zwemroutes, zoals dammen, sluizen en gemalen, een negatieve impact op de palingstand.

Nederland vangt meer paling en herstelbeleid werkt niet

Om de Europese paling van uitsterven te redden, zijn lidstaten volgens de Europese aalverordening sinds 2007 verplicht herstelmaatregelen te nemen³. Een recente evaluatie toont echter aan dat het de afgelopen 15 jaar alleen maar slechter gaat met de paling⁴. Ook het Nederlandse aalbeheerplan boekt veel te weinig resultaat, blijkt uit evaluatie van Wageningen Universiteit⁵. Nederland is zelfs, in tegenstelling tot andere landen, in de afgelopen jaren meer volwassen palingen gaan vangen: van 352 ton in 2012 naar 475 ton in 2020². Als onderdeel van het Nederlandse aalbeheerplan subsidieert Nederland terugplaatsingen van op zee gevangen glasalen in Nederlandse wateren. Maar het succes hiervan is nooit aangetoond en de schade tijdens de vangst wel. ICES adviseert daarom juist hiermee te stoppen²

Algeheel vangstverbod

In 2017 stelde de Europese Commissie een algeheel vangstverbod voor, maar dit werd verworpen door de lidstaten. Er geldt nu een vangstverbod van drie maanden per jaar om de uittrek van volwassen palingen naar zee te ondersteunen. Maar dit is geenszins voldoende. In reactie op de alarmerende ICES adviezen onderzoekt de Europese Commissie momenteel nieuwe maatregelen. CIWF pleit, in lijn met de wetenschap, voor een algeheel verbod op alle vangst. Natuurlijk moet dit hand in hand gaan met strenge controle en handhaving om illegale vangsten te voorkomen.

Dierenwelzijnsproblemen kwekerijen

Naast de alarmerende situatie rond de overleving van de diersoort, kleven er ook ernstige dierenwelzijnsproblemen aan het houden van palingen in ‘kwekerijen’. De dieren, die van nature grotendeels solitair leven, zitten in overvolle kale bassins waarin vrijwel geen mogelijkheid is voor natuurlijk gedrag, zoals schuilen en eten zoeken. Er is veel stress en het risico op ziekte, verwondingen en sterfte is hoog. Lees meer over dierenwelzijnsproblemen in kwekerijen in ons rapport ‘Kweekvissen in Nederland: vee-industrie onderwater ’.

Meer weten?

Onder de titel Oog voor vis voeren wij internationaal actie voor beter vissenwelzijn. Niet alleen voor paling, maar voor alle vissen die geconsumeerd worden. Wij pleiten voor veel betere leefomstandigheden voor vissen in kwekerijen, verbod op onverdoofde slacht, invoering van specifieke welzijnsregels voor vissen en een sterke afname van consumptie, vangst en kweek van vissen. Lees hier alles over onze campagne.

¹ Het opinieonderzoek is uitgevoerd door DirectResearch in opdracht van CIWF Nederland, waarbij een representatieve groep van 1056 Nederlanders (18+) is ondervraagd. Download de resultaten: https://bit.ly/3CS84Ne

² ICES (2021): European eel (Anguilla anguilla) throughout its natural range. ICES Advice: Recurrent Advice. Report. https://doi.org/10.17895/ices.advice.7752

³ EU aalverordening (EC 1100/2007) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=celex%3A32007R1100

⁴ ICES (2022): EU request for technical evaluation of the Eel Management Plan progress reports. ICES Advice: Special Requests. Report. https://doi.org/10.17895/ices.advice.19902958.v2

⁵ European Eel (Anguilla anguilla) stock size, anthropogenic mortality and silver eel escapement in the Netherlands 2006-2020.https://edepot.wur.nl/556153