De beelden zijn uiterst schokkend: het zout brandt de slijmlaag van de palingen weg en leidt tot gruwelijke pijn en stress. De dieren kronkelen om te ontsnappen, maar kunnen in de emmer geen kant op. Deze methode is allang niet meer toegestaan. We rekenen erop dat de staatssecretaris dit dierenleed aanpakt en de enige specifieke vissenwelzijnsregel die we hebben in Nederland – de verplichte bedwelming van palingen voor de slacht – handhaaft.

Annemarie Brijder, campagneleider vissenwelzijn CIWF Nederland.

Controle op bedwelming is noodzakelijk

Sinds juli 2018 is het bij wet verplicht om palingen voor de slacht adequaat te verdoven. Dit geldt zowel voor palingen afkomstig uit kwekerijen, als uit het wild, en is ook verplicht voor particulieren die op ‘ambachtelijke’ wijze paling bereiden.² Uit controles door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit in 2018-2020 bleek echter dat een deel van de gecontroleerde palingslachters geen bedwelming gebruikte en in overtreding was.³ Ook toen ondernamen wij actie en wezen de minister op haar verantwoordelijkheid.

Na een onderbreking van drie jaar heeft het ministerie aangegeven in 2024 de controles herpakt te hebben. Als dierenbeschermingsorganisaties wijzen wij op het belang van strenge controle en handhaving van de regels.

Ernstig bedreigde diersoort

Naast het getoonde dierenleed is het ook schrijnend dat het televisieprogramma de consumptie van een ernstig bedreigde diersoort promoot.

Hoewel de Europese paling ernstig bedreigd is, is de visserij nog altijd toegestaan. Wetenschappelijke experts van het International Council for the Exploration of the Seas (ICES) adviseren echter jaar op jaar de Europese Commissie om te stoppen met alle palingvangst.⁴ Nederland is de grootste palingvisser en ‘palingkweker’ van Europa.

Omdat het onmogelijk is om paling in gevangenschap te kweken, worden massaal jonge palingen (glasalen) uit het wild gevangen om in Nederlandse ‘kwekerijen’ (beter: houderijen) te verdwijnen. Zo legt de ‘palingkweek’ een nog grotere druk op de met uitsterven bedreigde diersoort. Bovendien zijn er ernstige dierenwelzijnsproblemen in de houderijen: in de overvolle kale bakken is er vrijwel geen ruimte voor natuurlijk gedrag, is er veel stress bij de dieren en is het risico op ziekte en sterfte hoog.

De sector zet met behulp van subsidies een klein deel van de glasalen uit in Nederlandse wateren in het kader van een Europees aalherstelplan, maar de effectiviteit hiervan is nooit aangetoond en de schade wel. Bovendien worden uitzettingen gedaan in visserijgebied. ICES adviseert dan ook te stoppen met alle glasaaluitzettingen. CIWF vindt dat de politiek de wetenschap moet volgen en dat alle palingvangst en dus ook de ‘palingkweek’ gestopt moet worden, in ieder geval zolang het dier bedreigd is.

Meer weten?

De paling is een fascinerende diersoort. Lees alles over de paling, over zijn eigenschappen en zijn bijzondere leven, én over wat het betekent om het dier te eten in ons artikel ‘Wie is de paling?’.

Onder de titel Oog voor vis voeren wij nationaal en internationaal actie voor beter vissenwelzijn. Niet alleen voor de paling, maar voor alle vissen en andere waterdieren die geconsumeerd worden.
Wij pleiten voor veel betere leefomstandigheden voor vissen in kwekerijen, verbod op onverdoofde slacht, invoering van specifieke welzijnsregels voor vissen en een sterke afname van consumptie, vangst en kweek van vissen.