Van nature blijven kalfjes het liefst bij de moeder om elke dag melk te kunnen drinken. Ze komen graag buiten in de wei om te genieten van de ruimte en de gezonde, frisse lucht. Maar voor de meeste kalfjes is dit niet de werkelijkheid. Ze worden kort na de geboorte weggehaald bij de moeder. Vaak worden ze dan in een kaal en krap hok gezet, meestal zonder stro. Kalfjes van nog maar een paar weken oud worden over grote afstanden door Europa vervoerd. Ze zijn erg kwetsbaar en de kans dat ze onderweg ziek worden is groot.
Vleeskalveren in Europa
Jaarlijks worden er in de Europese Unie ongeveer zes miljoen kalveren gemest voor hun vlees. De grootste producenten van kalfsvlees in de Europese Unie zijn Nederland (1,5 miljoen kalveren), Frankrijk (meer dan 1,4 miljoen kalveren) en Italië (bijna 800.000 kalveren).
Koe en kalf worden snel gescheiden
Het doel van de melkveehouderij is het produceren van melk voor menselijke consumptie. Daarom worden bijna alle kalfjes, voor wie de melk van nature bestemd is, in de melkveehouderij kort na de geboorte bij de moeder weggehaald. Dit veroorzaakt zowel lichamelijke als geestelijke problemen bij de moeder én bij het kalf. Vrouwelijke kalfjes blijven meestal op de boerderij, zij worden later ook melkkoe. Mannelijke kalfjes geven geen melk en zijn daarom 'nutteloos' voor de melkveehouder. In Nederland worden ze meestal op een apart bedrijf vetgemest voor hun vlees. Daarom worden ze ook wel vleeskalveren genoemd.
In sommige landen worden de mannelijke kalfjes direct na de geboorte gedood.
De kalveren hebben een kort en ellendig leven
De vleeskalfjes komen terecht in de ’kalvermesterij’. In de eerste twee maanden worden ze vaak apart gezet, om te voorkomen dat ze - op zoek naar de uier van hun moeder - elkaars urine gaan drinken. Na deze twee maanden staan ze in kleine groepen in een krappe ruimte. In het kale hok valt voor de dieren niets te beleven. De harde vloer is van hout of beton en er zitten spleten in om de mest af te voeren. Daardoor is de vloer vaak glad. Ook is er geen stro om comfortabel op te liggen. Hierdoor ontstaan er bij de kalfjes vaak voetproblemen. Per dier is, afhankelijk van het gewicht, een oppervlakte van 1,5 tot 1,8 m2 beschikbaar.
Wit kalfsvlees
Het meeste kalfsvlees dat geproduceerd wordt in Europa is 'wit' kalfsvlees. 'Wit' kalfsvlees komt van kalveren die geslacht worden als ze acht maanden of jonger zijn. De dieren krijgen twee keer per dag een emmertje kunstmelk dat arm is aan ijzer en ruwvoer. Door het tekort aan ijzer wordt hun vlees niet knalrood, maar blijft het 'wit'. Veel mensen denken dat kalfsvlees lichter moet zijn, terwijl de kleur geen invloed heeft op de smaak van het vlees. IJzer en ruwvoer zijn voedingsstoffen die nodig zijn voor de gezondheid en de ontwikkeling van de pens van het kalf, een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Een beperkte inname van ijzer leidt ook tot bloedarmoede. Dat is slecht voor het immuunsysteem en zorgt ervoor dat het kalf zich zwak en futloos voelt. Onderzoek heeft aangetoond dat de Europese normen voor de ijzerinname te laag zijn voor een goede gezondheid van het kalf. Daarbij wordt het ijzergehalte in het bloed van de kalveren meestal niet goed genoeg getest, waardoor sommige kalveren zelfs een lager ijzergehalte hebben dan de Europese eisen.
Rosé kalfsvlees
Rosé kalfsvlees komt van kalveren die geslacht worden als ze tussen de acht en twaalf maanden oud zijn. Kalveren die gefokt wordt voor rosé kalfsvlees krijgen over het algemeen een normaal dieet zonder beperkingen voor ijzerinname. Deze kalveren krijgen dan wel een gezonder dieet, maar hun huisvesting is niet beter. In Nederland leven de meeste kalveren nog in kale stallen zonder stro om op te liggen.
Film: Kalfjes in de vee-industrie
Transport
Jaarlijks worden bijna één miljoen kalveren over grote afstanden vervoerd door Europa. Onderzoek heeft aangetoond dat jonge kalfjes erg kwetsbaar zijn en veel stress ervaren tijdens het transport. Ze kunnen bijvoorbeeld slecht tegen de grote temperatuurverschillen die tijdens een ver transport op kunnen treden. Toch worden kalfjes van nog maar een paar weken oud over grote afstanden vervoerd. Ze staan dan dicht op elkaar in een volle veewagen, waardoor ze bijvoorbeeld niet kunnen liggen. Ze lopen vaak kneuzingen op en verliezen gewicht als gevolg van het ongemak van het transport. Hoe langer de afstand, hoe groter de stress. Veel kalfjes komen ziek op hun bestemming aan. Zonder hulp van een dierenarts zouden veel kalfjes zelfs dood gaan.
Kalverkisten
Voor 2007 werden de meeste mestkalveren in Europa helemaal alleen in zogenaamde “kalverkisten” gehouden: Dit zijn krappe houten hokken waar de kalveren zich niet eens kunnen omdraaien. Gelukkig is de kalverkist sinds 1 januari 2007 in Europa verboden. Maar in veel landen worden ze nog wel gebruikt, zoals in de Verenigde Staten. Toch is er ook in de Verenigde Staten veel weerstand tegen de kalverkist en in sommige staten zijn ze al verboden.
Film: Kalveren op een biologisch boerderij
Het goede alternatief: biologische systemen
Er zijn maar een paar biologische vleeskalverhouderijen in Nederland. Op deze bedrijven komen de kalfjes in de zomer buiten in de wei en hebben ze veel ruimte, met stro in de stal. Ook krijgen ze biologisch voer. Vlees van biologisch gehouden kalfjes herken je aan het EKO-keurmerk en het Europees biologisch keurmerk. Lees meer over hoe je diervriendelijke producten kan herkennen.
Meer weten of lezen?
Wij bevelen de volgende rapporten aan: